6. TANIMLAR

6.1. Genel

TS EN ISO/IEC 17024:2012 Uygunluk Değerlendirmesi – Personel Belgelendirmesi Yapan Kuruluşlar İçin Genel Şartlar standardı ve Kalite El Kitabında verilen tanımlar bu prosedür için de geçerlidir.

6.2 Diğer Tanımlar

-

 

7. UYGULAMA

7.1 Ön Talep Alınması, Sınav Programının Oluşturulması ve Sınavın İlanı

Ön talep almak amacıyla web sitesinden ilanda bulunulabilir. Bulundukları bölgede sınav açılmasını isteyen kişiler ön talepte bulunabilirler. Ön talepler kayda alınarak elektronik olarak dosyalanır. Yapılacak değerlendirme sonucunda uygun bulunması halinde sınav açılabilir. Ön talep sahiplerine ulaşılarak sınavın açıldığı ve başvuru yapılması gerektiği belirtilir. Ön talebe bağlı olmadan sınav ilanına karar verildiğinde, sınav tarihi ve yeri, katılacak adayların duyabilecekleri makul süre içerisinde web sitesinden duyurulur. İlgili kayıtlar;

•        LS.20 Sınav Listesi

 

Sınav programları, sınavın başladığı tarihten iki gün (48 saat) öncesine kadar; sınav programındaki değişiklikler ile sınava katılacak adayların kişisel bilgileri sınav öncesine kadar MYK'ya bildirilir. Bu süreç MYK portalı üzerinden yürütülür. İlgili kayıt;

•        FR.07 MYK Bildirim Formu

 

Sınav programına ilişkin meydana gelen her türlü değişiklik kayda alınır ve aynı gün içerisinde MYK'ya bildirilir. Değişikliklere ilişkin kayıt, kanıt ve gerekçe ise iki iş günü içerisinde MYK'ya iletilir.

 

Sınav programında kuruluştan kaynaklanmayan mücbir sebeplerle değişiklik oluştuğunda, sınavın güvenilirliğinin ve şeffaflığının etkilenmesi halinde sınav iptal edilir ve bu durum tutanak altına alınır. İptal edilen sınavlar ivedilikle, her halükarda aynı gün içerisinde, MYK’ya bildirilir.

 

7.2  Başvuruların Alınması,  Değerlendirilmesi ve Kişilerin Sınava Kabulü

Başvurunun alınması ve değerlendirilmesi “TM.02 Başvuru Alma ve Değerlendirme Talimatı”na göre yapılmaktadır. Başvuru yapmak isteyen kişiler; belirlenen evraklarla ve “FR.15 Maliyet Analiz Formu” kullanılarak belirlenen “FR.40 Sınav ve Belgelendirme Ücret Tarifesi Formu” ile ilan edilen mali yükümlülüklerini yerine getirerek başvurularını yaparlar. Başvuru yazılı olarak veya online olarak Kuruluş web sitesi üzerinden yapılabilir. İlgili kayıtlar;

•        FR.01.01 Başvuru Formu
•        FR.15 Maliyet Analiz Formu

 

Kapsam daraltma işlemi yazılı başvuru ile form kullanılmadan yapılır.

 

Sınava giriş şartı bulunan yeterliliklerde bu şart sorgulanır. Bu husus, ilgili ulusal yeterlilik ile belgelendirme programından kontrol edilerek belirlenir. Yeterliliğe giriş sınavı kontrolü Sınav Hizmetleri Sorumlusu veya yetkilendirdiği kişi tarafından yapılır, ön değerlendirme bulunan durumlarda ön değerlendirme Değerlendirici tarafından yapılır. Yeterliliğe giriş şartlarını sağlamayan kişiler sınav/değerlendirmeye alınmaz. Bu süreç her bir yeterlilik için oluşturulan ilgili talimat uyarınca gerçekleştirilir. Sınava girmeye hak kazanan kişilere (adaylar) sınav bilgileri iletilir. İlgili kayılar;

•        LS.16 Performansa Dayalı Sınav Aday Listesi
•        LS.23 Teorik Sınav Aday Listesi

 

Sınava giriş şartını sağlamayan adayların belgeleri dosyalanarak arşivlenir. “FR.40 Sınav ve Belgelendirme Ücret Tarifesi Formu” kapsamında ön değerlendirme gibi sınava giriş şartıyla ilgili olarak ücret mahsubu belirlenmişse, belirlenen tutar mahsup edilerek kalan tutar kişiye iade edilir. Değerlendirme öncesinde mevzuat uyarınca alınması gereken hallerde uygun pandemi tedbirleri alınır.

 

7.3  Sınav Sorularının ve Değerlendiricinin Belirlenmesi

Sınav soruları, onaylı soru bankasından ilgili ulusal yeterliliğe göre seçilir ve soru sayısı ilgili yeterliliğe ve belgelendirme programına göre belirlenerek soru kitapçıkları hazırlanır. Oluşturulan soru havuzundaki toplam soru sayısı ilgili ulusal yeterlilikte belirlenen her birim için birimde belirlenen asgari soru sayısının 3 katı olması gerekir. Art arda yapılacak 3 sınavın tamamında oluşacak kitapçıklar arasından %20’nin üzerinde benzerlik olmayacak şekilde soru seçilmeli ve her kitapçık ulusal yeterlilik birimindeki her başarım ölçütünü ölçecek şekilde oluşturulur. Bu süreç yazılım ile yürütülür. İlgili kayıtlar;

•        FR.43 Soru Kitapçığı Formu

 

Sınav için değerlendirici görevlendirmesi yazılım kullanılarak yapılır. Atanacak değerlendiricilerin; başvuru formunun tesliminden itibaren sınava girecek adaylar ile organik bağlarının bulunmadığına ilişkin önlemler tüm süreçlerde alınır.  Konuya ilişkin hassas uyarılar web sitesinde de yayınlanır. Değerlendiriciler, adayın sınav öncesinde eğitiminde görev almamalı ve aday ile organik bağa sahip olmamalıdır. Sınav öncesinde değerlendiricilerden gerekli beyan alınır. İlgili kayıtlar;

•        SZ.05 Sınav Öncesi Değerlendirici Tarafsızlık Taahhütnamesi

 

7.4 Teorik Sınav

Teorik sınav ilgili belgelendirme programında belirtilen ölçme ve değerlendirme şartlarını karşılar ve ilgili ulusal yeterlilikteki öğrenme çıktılarını kapsar. Teorik sınav, ilgili talimata göre yapılır.

 

Teorik Sınavlar ilgili ulusal yeterliliğin sınav talimatında belirtilen usulde gerçekleştirilir ve MYK’nın şartlarına uygun şekilde kayıt altına alınır. İlgili kayıtlar;

•        FR.06 Cevap Kağıdı Formu
•        FR.43 Soru Kitapçığı Formu

 

Teorik sınav soruları Sınav Hizmetleri Sorumlusu veya yetkilendirdiği bir personel tarafından Değerlendiriciye verildikten sonra durum kayıt altına alınır. Gerekli hallerde sorular uygun güvenlik önlemleri sağlanmak kaydıyla kargo ile de Değerlendiriciye gönderilebilir. Değerlendiriciye yazılım üzerinden yetki verilmesi halinde daha önce imzalanan gizlilik sözleşmesinin şartları saklı kalmak kaydıyla, sınav materyalinin çıktısını alarak sınav dosyasını hazır hale getirmesi istenebilir. Kapalı zarfta bulunan sorular, Değerlendirici tarafından sınav sırasında ve kamera kayıtta iken açılırlar. İlgili kayıtlar;

•        FR.34 Sınav Dosyası Kontrol ve Teslim Tutanağı Formu

 

Teorik sınavlarda sorumluluk Değerlendiricide kalmak şartıyla Gözetmen atanabilir. Teorik sınavın değerlendirilmesi Değerlendirici tarafından yazılıma girilerek yapılır. Teorik sınavda ilgili yeterlilikte belirtilen kriterleri sağlayanlar başarılı sayılırlar.  Teorik sınav sonuçları kayıt altına alınır ve aday dosyalarına yerleştirilir. İsteyen adaylara hizmeti değerlendirmeleri için form verilir. İlgili kayıtlar;

•        FR.18 Hizmet Değerlendirme Formu
•        FR.39 Sınav Sonuç Tutanağı Formu
•        LS.21 Sınav Sonuç Listesi

Teorik sınav sürecinde sürecin uygun şekilde yürütülmesi için değerlendiriciler süreç takip formunu kullanırlar. Teorik sınav öncesinde mevzuat uyarınca alınması gereken hallerde uygun pandemi tedbirleri alınır. İlgili kayıtlar;

•        FR.09 Değerlendirici Teorik Sınav Süreci Kontrol Formu

 

7.5 Performansa Dayalı Sınav

Performansa dayalı sınav, ilgili belgelendirme programında belirtilen ölçme ve değerlendirme şartlarını karşılar ve ilgili ulusal yeterlilikteki öğrenme çıktılarını kapsar. Performansa dayalı sınavlar ilgili ulusal yeterliliğin sınav talimatında belirtilen usulde gerçekleştirilir ve MYK’nın şartlarına uygun şekilde kayıt altına alınır.

 

Performansa dayalı sınav soruları Sınav Hizmetleri Sorumlusu veya yetkilendirdiği bir personel tarafından Değerlendiriciye verildikten sonra durum kayıt altına alınır. Gerekli hallerde sorular uygun güvenlik önlemleri sağlanmak kaydıyla kargo ile de Değerlendiriciye gönderilebilir. Değerlendiriciye yazılım üzerinden yetki verilmesi halinde daha önce imzalanan gizlilik sözleşmesinin şartları saklı kalmak kaydıyla, sınav materyalinin çıktısını alarak sınav dosyasını hazır hale getirmesi istenebilir. Kapalı zarfta bulunan sorular, Değerlendirici tarafından sınav sırasında ve kamera kayıtta iken açılırlar. İlgili kayıtlar;

•        FR.34 Sınav Dosyası Kontrol ve Teslim Tutanağı Formu

 

Sınavlarda sorumluluk Değerlendiricide kalmak şartıyla Gözetmen atanabilir. Performansa dayalı sınav ilgili ulusal yeterlilik için hazırlanan soru ve bu soruya dayalı kontrol formu ile gerçekleştirilir. Performansa dayalı sınavın değerlendirilmesi değerlendirici tarafından yazılıma girilerek yapılır. Performansa dayalı sınavda ilgili yeterlilikte belirtilen kriterleri sağlayanlar başarılı sayılırlar.  Performansa dayalı sınav sonuçları kayıt altına alınır ve aday dosyalarına yerleştirilir. İsteyen adaylara hizmeti değerlendirmeleri için form verilir. İlgili kayıtlar;

•        FR.18 Hizmet Değerlendirme Formu
•        FR.26 Performansa Dayalı Sınav Sınav Yeri Kontrol Formu – (UY Temelli)
•        FR.27 Performansa Dayalı Sınav Kontrol Formu – (UY temelli)
•        FR.28 Performansa Dayalı Sınav Senaryo Formu
•        FR.39 Sınav Sonuç Tutanağı Formu
•        LS.21 Sınav Sonuç Listesi

Performansa dayalı sınav sürecinde sürecin uygun şekilde yürütülmesi için değerlendiriciler ilgili ulusal yeterlilik için belirlenen süreç takip formunu kullanırlar. Performansa dayalı sınav öncesinde mevzuat uyarınca alınması gereken hallerde uygun pandemi tedbirleri alınır. İlgili kayıtlar;

•        FR.08 Değerlendirici Performansa Dayalı Sınav Süreci Kontrol Formu – (UY Temelli)

 

7.6  Belgelendirme Kararı ve Belgelerin Düzenlenmesi

Belgelendirme kararı; kamera kayıtları dahil tüm değerlendirme kayıtları incelenerek, uygun durumlarda yazılım üzerinden, Belgelendirme Karar Verici tarafından alınır. Karar verme sırasında kamera kayıtları da değerlendirilir. Belgelendirme kararının ardından belge almaya hak kazanan kişiler MYK’ye portal üzerinden bildirilir. İlgili kayıtlar;

•        FR.03 Belgelendirme Karar Verme Formu
•        FR.17.01 Görüntülü Kayıt Alınmasına İlişkin Kontrol Formu – Performansa Dayalı Sınav
•        FR.17.02 Görüntülü Kayıt Alınmasına İlişkin Kontrol Formu – Teorik Sınav

 

Başarılı olan adaylar için MYK’den yetki alınmasından sonraki işlemlerde MYK Yönetim Kurulu tarafından onaylanan formatta, MYK'nin anlaşmalı olduğu matbaa tarafından MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi basılır. Belge masraf karşılığına ilişkin süreç MYK tarafından belirlenen şekilde yürütülür. MYK yetkisi alınmadan gerçekleştirilen süreçlerde Mesleki Yeterlilik Belgesi düzenlenebilir. Düzenlenen belgeler kişilere elden veya posta yolu ile teslim edilir. Kargo kullanılan hallerde ayrıca kayıt oluşturulmaz. Elden teslim halinde teslim süreci kayıt altına alınır. Birimlerden başarılı olan kişiler için talepleri halinde birim başarı belgesi düzenlenebilir. İlgili kayıtlar;

•        FR.02 Belge Teslim Tutanağı Formu
•        FR.05 Birim Başarı Belgesi
•        FR.23.01 Mesleki Yeterlilik Belgesi Formu
•        FR.23.02 Mesleki Yeterlilik Belgesi Formu – Akredite Sistem
•        FR.23.03 MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi Formu

 

7.7 Gerçekleştirilen Sınavın İptali ve Sınavın Tekrarlanması

Sınavda oluşabilecek ve sınavın tekrarını gerektirebilecek (yangın, sel, deprem, baskın, saldırı, patlama, toplu olay, protesto vb) olaylar ile, toplu kopya ile, sınavın şeffaflığına ilişkin tereddüt, şüphe, duyum ve şümulüne ilişkin hallerde durum tutanak altına alınır. İlgili kayıt;

•        FR.39 Sınav Sonuç Tutanağı Formu

 

Gerekli değerlendirmenin ardından gerekli durumlarda sınav iptal edilebilir. Adaylara konu hakkında bilgilendirme sağlanır. İptal edilen sınav, mücbir sebepler dışında, mümkün olan en kısa süre içerisinde iptali gerektiren haller düzeltilerek, yeniden yapılır. Toplu kopya halinde kopya işlemine karıştığı anlaşılan adaylar tekrar sınava alınmaz. Bu şekilde tekrar sınava alınan adaydan ayrıca sınav ücreti talep edilmez.

Görevli personelin risk analizinde belirlenen şartlar altında sınavın tarafsızlığını veya şeffaflığını olumsuz yönde etkilemesi hallinde sınavlar için risk analizinde belirlenen tedbir uygulanır.

Değerlendiricinin sınav anında veya sınavdan hemen önce rahatsızlanması, mücbir sebeplere maruz kalması, hakkında yürütülen hukuki işlem nedeniyle özgürlüğünün kısıtlanması, tarafsızlık ilkesine aykırı tutum ve davranışlarda bulunması, sınav salonunda yedek değerlendiricilerin aynı ya da farklı sebeplerle hazır bulunamaması, sınav anında tutum ve davranışlarıyla sınavın olumsuz etkilenmesi durumundan doğrudan etkilendiği halde adayların başarılarına ilişkin hakları saklı kalmak üzere sınav iptal edilir. En kısa süre içerisinde iptali gerçekleştiren haller düzeltilerek, sınav yeniden yapılır. Adaydan ayrıca sınav ücreti talep edilmez.

Bir veya birden çok adaydan kaynaklanan sınava uygun olmayan tutum ve davranışlar nedeniyle oluşacak yüksek gürültü, gerginlik, şiddet olması ve bu durumun tüm adayları olumsuz etkilemesi halinde sınavın tamamı iptal edilebilir, mevcut olumsuzluklara rağmen başarılı olan adaylar kamera kaydıyla tespit edilmek suretiyle başarılı sayılırlar. Mevcut durum MYK'ye kamera görüntüleri ile bildirilir. En kısa süre içerisinde iptali gerçekleştiren haller düzeltilerek, sınav yeniden yapılır. Adaydan ayrıca sınav ücreti talep edilmez. Sorumlu aday(lar) tekrar gerçekleştirilen sınava alınmaz.

 

7.8 Kayıtların Saklanması

Sınav ve belgelendirmeye ilişkin kayıtlar “LS.15 Kayıtların Saklanma Süreleri Listesi”nde belirlenen sürelerle uygun şekilde muhafaza edilir. Tüm kayıtlar gerekli hallerde sorgulanabilecek şekilde tutulur.

 

7.9 Hileli Sınav Halinde Yapılacaklar

Kurallara aykırı davranışta bulunan katılımcıların sınava devam etmelerine izin verilmez. Ancak diğer adayların etkilenmediği hallerde; diğer katılımcıların dikkatini dağıtmamak, zaman kaybetmelerine yol açmamak açısından, kural dışı davranışlarda bulunanlara uyarıda bulunulmayabilinir. Kurallara aykırı davranışta bulunan katılımcıların kimlikleri ve kusurları açıkça yazılarak durum tutanak altına alınır. İlgili kayıt;

•        FR.39 Sınav Sonuç Tutanağı Formu

 

7.10 Birim Birleştirme

MYK tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarından yeterlilik birimi başarı belgesi almış olup, bu belgelerin kuruluş tarafından dikkate alınmasını isteyen kişiler hakkında ilgili MYK mevzuatı uyarınca işlem yapılır.

 

 Mesleki Yeterlilik Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliğinin 60. Maddesi uyarınca; adaylar 1(bir) yıl içerisinde farklı belgelendirme kuruluşlarından katıldıkları belgelendirme sınavları sonrasında başarılı oldukları yeterlilik birimlerini birleştirerek belge alma hakkına sahiptirler.

 

Farklı belgelendirme kuruluşlarının sınavlarından alınan sonuçların birleştirilmesi yalnız yeterlilik birimi (A1, A2, A3 vb.) bazında gerçekleştirilebilir, sınav bölümleri (T1, P1) bazında birleştirme yapılmayacaktır.

 

Türkiye Bilişim Vakfı Sınav be Belgelendirme Merkezi’nde Birim Birleştirme başvurusu yapan adaylar. Başvuru için istenen belgeleri ve başvuru ücretini ödemekle yükümlüdürler.

 

 

7.11 Meslekte Yatay/Dikey İlerleme Koşulları

Bir mesleki yeterlilikte belge almış olan adaylar, ilgili mesleki yeterliliğin haiz olduğu yatay ve dikey ilerleme koşulları doğrultusunda, Ulusal Yeterlilikte yer alan Seviyelere sınavla geçiş yapabilme ve belge alabilme hakkına sahiptirler.

 

Sınav ve Belgelendirme Prosedürüne buradan ulaşabilirsiniz